Jeszcze kilkadziesiąt lat temu preparaty poprawiające wzrok potrzebne były głównie ludziom w zaawansowanym wieku. Komputery, smartfony i sztucznie oświetlone pomieszczenia sprawiły, że dziś pomocy dla oczu mogą potrzebować nawet nastolatki. Odpowiednia dieta i drobne zmiany w codziennym życiu mogą zmniejszyć pieczenie czy zmęczenie oczu.
To szczególnie ważne w przypadku osób noszących okulary i soczewki kontaktowe. Jednak na poważne problemy ze wzrokiem lub tylko przejściowy dyskomfort, łzawienie czy pieczenie oczu, dziś może być narażony niemal każdy. Jeszcze dwie dekady temu kilkuletnie dziecko wpatrzone w ekran komputera było ewenementem – obecne młode pokolenie często spędza kilka godzin dziennie przed ekranem smartfona czy tabletu. Nic dziwnego, że zwiększyły się potrzeby naszych oczu.
Luteina - podstawa zdrowia Twoich oczu
Najpopularniejszą substancją ochronną na wzrok jest luteina. To „żółty” składnik: odpowiada za żółty pigment warzyw czy owoców, a w naszym organizmie – m.in. za prawidłowe funkcjonowanie plamki żółtej. To jej zawdzięczamy ostrość obrazu i postrzeganie kolorów, dlatego luteinę tak często można znaleźć w preparatach dla kierowców czy osób starszych.
Działa jak antyoksydant i naturalny filtr ochronny dla oczu, dlatego gdy mamy jej za mało, choroby wzroku mogą pojawiać się szybciej. Najczęstsze to zwyrodnienie plamki żółtej, jaskra i zaćma, więc osoby, które podejrzewają u siebie ryzyko występowania tych chorób, również powinny sięgać po luteinę częściej. Do prawidłowego funkcjonowania oczu luteiny mogą potrzebować też ci, którzy cierpią na częste infekcje i stany zapalne oczu, a także osoby zmagające się z retinopatią cukrzycową (to ona wywołuje ślepotę związaną z cukrzycą). Niektórzy mogą jej bardziej potrzebować ze względu na tryb życia lub pracę; dotyczy to np. osób chodzących na solarium, palących papierosy czy wykorzystujących wzroku w pracy na słońcu. Wciąż niewiele wiadomo o innych właściwościach luteiny ale zauważono, że skóra osób, które mają jej pod dostatkiem jest bardziej elastyczna i nawilżona, a także że można ją znaleźć w kobiecym mleku.
Skąd ją brać? Z natury! Znajduje się w szpinaku, kapuście, brukselce, groszku i cukinii (szczególnie tej rzadszej, w żółtym kolorze) a także w żółtku jaj. Niestety, szybko traci swoje cenne właściwości np. podczas gotowania. Może też być mniej aktywna, gdy bogate w luteinę warzywa posiekamy... metalowym nożem. O ile więc nie jemy na co dzień świeżego szpinaku o rwanych liściach i groszku prosto z krzaka, może nam jej brakować.
Luteina w suplementach najczęściej pochodzi ze źródeł naturalnych, takich jak nagietek, aksamitka czy suszone warzywa żółte. Rekordzista wśród suplementów poza samą luteiną ma jednak aż piętnaście innych składników, w tym trzy barwniki czy żelatynę wieprzowo-wołową. Warto wybierać suplementy na wzrok o jak najkrótszym składzie.
Czy jest coś, co jeszcze trzeba wiedzieć o luteinie? Osoby, które przyjmują ją regularnie, mogą mieć bardziej brązowy odcień skóry, podobnie jak ci, którzy piją dużo soku marchewkowego. To niekoniecznie wada, ale warto sobie zdawać z tego sprawę, zanim zacznie się przyjmować luteinę.
Dla zdrowego wzroku niezbędne są też antocyjany (substancje z grupy flawonoidów, stanowiące czerwone, niebieskie i fioletowe barwniki owoców i warzyw), zawarte w dużej ilości w liściach i owocach borówki czernicy (czarna jagoda). Substancje te nie tylko chronią oczy przed działaniem wolnych rodników, ale także wspomagają regenerację niektórych enzymów, niezbędnych do prawidłowego widzenia. Oprócz tego wzmacniają budowę naczyń włosowatych, dzięki temu, że chronią kolagen przed degradacją.
Zdrowe oczy to też te, którym organizm dostarcza odpowiedniej ilości witamin, te na które szczególnie trzeba zwrócić uwagę to
Witamina A - jest silnym antyoksydantem zwalczającym wolne rodniki uszkadzające wzrok, ma również ogromne znaczenie w prawidłowym funkcjonowaniu fotoreceptorów siatkówki oka, które odpowiadają za prawidłowy proces widzenia.
Witamina E - jest najsilniejszym witaminowym przeciwutleniaczem. Skutecznie zapobiega utlenianiu witaminy A, neutralizuje wolne rodniki i hamuje tworzenie się toksycznych substancji, dodatkowo zwiększa wchłanianie beta-karotenu w jelicie cienkim.
Co naturalnie pomoże oczom na zewnątrz
A jak dbać o oczy z zewnątrz? Podrażnienia czy łzawienie zdarzają się wielu osobom, które długo pracują przy komputerze, oglądają telewizję czy noszą soczewki kontaktowe. Okłady z rumianku łagodzą te dolegliwości, wzmacniają naczynia krwionośne i działają przeciwzapalnie.
Przy silnym zapaleniu spojówek jeszcze bardziej pomocny może być świetlik lekarski, który ściąga skórę, ma silne działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne a do tego zmniejsza zaczerwienienie. Zawarte w nim garbniki i histamina działają też antyalergicznie, dzięki czemu pomoże, jeśli łzawisz i trzesz oczy z powodu pyłków czy spalin. Stosuj go zewnętrznie, w formie okładu.
Po zarwanej nocy opuchliznę wokół oka można zmniejszyć za pomocą kompresów z torebek czarnej czy zielonej herbaty i naparu z bławatka. Ten ostatni zawiera antocyjany, które nie tylko mogą doraźnie zmniejszyć opuchliznę poprawiając mikrokrążenie, ale też regularnie dostarczane w formie herbatki mogą poprawiać wzrok.
Jeśli skóra wokół oczu jest bardzo zniszczona, warto okładać te okolice prawoślazem. Ma działanie zmiękczające a przy tym można go czasem spotkać w preparatach stosowanych przy zapaleniu rogówki, więc dobrze wpłynie na wzrok.
W przypadku jęczmienia można wypróbować okłady ze skrzypu polnego. Setki lat temu to w ten sposób pozbywano się tej przykrej choroby oczu.
Sposób na infekcje oczu
Jeśli infekcje oczu zdarzają ci się często lub martwisz się o swój wzrok, możesz dodatkowo wypróbować te proste sposoby:
- Dbaj o czystość wokół oczu - Bakterie rozwijają się na naszych dłoniach, kosmetykach czy w opakowaniu na soczewki kontaktowe. Mascarę, cienie czy kremy pod oczy wymieniaj maksymalnie co pół roku, a pojemnik na soczewki najlepiej po każdej parze (jeśli nosisz soczewki miesięczne). Staraj się nie dotykać i nie trzeć oczu w ciągu dnia.
- Rzuć kawę i papierosy – poza oczywistymi skutkami zdrowotnymi stosowania używek są też te bardziej banalne, ale nie mniej uciążliwe. Dym papierosowy podrażnia oczy, więc osoby, które cierpią na „suche oko” muszą go unikać. Kawa zwiększa ciśnienie, również w obrębie oczu – to wiadomość dla tych, których często bolą gałki oczne.
- Nie zapomnij o antyoksydantach – na serce, skórę, wątrobę, ale i na oczy! Również wzrok wzmacnia się, gdy często sięgamy po antyoksydanty. Wolne rodniki z obrębu oczu są szybciej usuwane i zmniejsza się ryzyko chorób takich, jak zaćma. Wypróbuj roślinną witaminę C w kapsułkach i częściej pij zieloną herbatę.
- Przerwa od komputera - Nie bez powodu pracownicy biur zgodnie z zasadami BHP powinni raz na godzinę na kilka minut odejść od komputera. Dzięki temu oczy mogą odpocząć. Pamiętajmy o tym i dziś, gdy przed ekranem smartfona czas spędzamy też prywatnie. Co najmniej raz na godzinę warto oderwać oczy od monitora i popatrzeć w dal, by dać wzrokowi odpocząć. Można też robić proste ćwiczenia na oczy i częściej wyłączać telefon.
- Noś filtr – Oczy to jeden z naszych najważniejszych organów, dlatego należy im się szczególna ochrona. To dlatego ważna jest ochrona wzroku przed ostrym słońcem. Za pomocą kapelusza czy czapki a najlepiej – dobrych okularów z wysokim filtrem.
